نميتوان اثبات كرد موجود ديگري روي زمين باشد كه چنين قدرت افسونگري حتي به قدري ناچيز داشته باشد. با خيال، نه زمان معناي واقعي خود را دارد و نه مكان. ميشود پرواز كرد، زمان را به عقب و جلو برد، صورتگري كرد و واژهها را به جان هم انداخت.
بدون خيال، هنر و ادبيات وجود خارجي نداشت و بيتصورات خيالانگيز اختراعات بشري هم زمينهاي براي ظهور نداشت. اما كلك خيالانگيز بشر وقتي به عصر رسانهها رسيد، عرصهاي فراخ براي جولان يافت. فضاي مجازي خود نمودار بازآفريني عنصر خيال در فضاي واقعي بود.
تشخيص مرز ميان خيال و واقعيت براي غرق نشدن در جهانهاي خيالي يكي از محورهاي اصلي سواد رسانهاي در جهان امروز است.
گاهي غرق شدن در فضاهاي رسانهاي بهطور ناخودآگاه تشخيص ميان دنياي واقعي و خيالي را براي ما دشوار ميكند و ما تصور ميكنيم همان رفتارهاي دنياي خيالي ميتواند در دنياي واقعي هم تداوم داشته باشد. ملوان زبل در آن كارتون معروفش با خوردن يك قوطي اسفناج قدرتي غيرواقعي پيدا ميكرد.
وجه مثبت اين اتفاق ميتواند ايجاد تمايل بيشتر در شما براي خوردن اسفناج كه گياهي مفيد است، باشد اما اگر شما تصور كنيد كه در دنياي واقعي همچنان قدرتي پيدا خواهيد كرد، ميتواند خطرناك باشد. شناخت اين مرز حساس در دوران كودكي بسيار بسيار سختتر است.
كودكان تصور ميكنند كه در دنياي واقعيت هم مثل دنياي خيالي فيلمها، كارتونها و بازيها قادر به هر كاري هستند، به همينخاطر است كه بايد هميشه اين مرز حساس را به آنها يادآوري كرد و مراقب بود كه بيش از حد در چنين دنيايي غرق نشوند.
در يكي از ماههاي رمضان سالهاي گذشته سريالي پخش ميشد كه به مسائل ماورايي مثل پرواز روح و زندگي بعد از مرگ ميپرداخت. در اين سريال روحهاي سرگرداني وجود داشتند كه كالبدشان هنوز زنده بود و آنها مدام در زندگي افراد خانواده خود سرك ميكشيدند بدون آنكه ديده شوند. بعد از پايان سريال خبري در رسانهها منتشر شد مبني براينكه پسربچهاي با الهام از اين سريال خود را خفه كرده است. ماجرا اين بود كه پدر و مادر خانواده، او و ديگر برادرش را در خانه تنها گذاشته و بيرون رفته بودند. بچه خانواده هم براي اينكه بتواند پرواز كند و سر از كار پدر و مادرش دربياورد با همدستي برادر ديگرش خود را حلق آويز و نيمهجان ميكند!
اينكه اين خبر تا چه ميزان واقعيت داشت، خيلي مهم نيست. مهم اين است كه چنين اتفاقي هيچ وقت دوراز دسترس نيست اگر ندانيم كه كودكان - و حتي گاهي نوجوانان و بزرگسالان- قادر به جداسازي دنياي خيالي رسانهها از واقعيت زندگي نيستند.
نظر شما